Reflatie: de inflatie die we niet zien, maar wel voelen
In de media wordt het breed uitgesmeerd: de inflatie is op de terugweg. Het streefdoel van de ECB van maar 2% inflatie komt langzaam maar zeker in zicht. Maar hoe komt het dan dat wij allemaal de indruk hebben dat het leven alsmaar duurder wordt, ondanks de dalende inflatiecijfers. De jongste dagen was er in de VS regelmatig sprake van reflatie. Dat is de inflatie die we niet zien, maar wel voelen. Het ziet er naar uit dat we daar ook hier mee mogen kennismaken.
Wat vertelt Statbel ons over de inflatiecijfers? We citeren: “De inflatie in november bedroeg 3,20% net als in oktober, vergeleken met 3,06% in september. De kerninflatie , die geen rekening houdt met de prijsontwikkelingen van energieproducten en onbewerkte voeding, bedroeg 2,80% in november, vergeleken met 3,01% in oktober en 2,80% in september.” En toch hebben we dus het gevoel dat we steeds meer moeite hebben om rond te komen met lonen en uitkeringen.
Wat er in de VS gebeurt, vertelt eigenlijk wat er aan de hand is. De consumenten daar hebben de afgelopen drie jaar te maken gehad met uitzonderlijk hoge inflatie, een economische last die vice-president Kamala Harris mogelijk de verkiezingen van 2024 heeft gekost. Harris en haar baas, president Joe Biden, hebben herhaaldelijk gewezen op de gestage vooruitgang bij het terugdringen van de inflatie sinds die een piek van 9% bereikte in 2022. Maar inflatie is inmiddels veranderd in een andere vorm en blijkt moeilijk te temmen.
Het algemene inflatiecijfer daalde van 9% in juni 2022 naar een bodem op 2,4% afgelopen september. Waarmee het streefdoel van 2% opgelegd door de Amerikaanse centrale bank in zicht komt. Maar sindsdien is de inflatie weer iets gestegen, naar 2,7%, wat zorgen baart over "reflatie." Zeg maar een terugkeer van de inflatie die niet dadelijk uit de officiële cijfers blijkt.
Het zijn niet de gebruikelijke boosdoeners – zoals boodschappen, benzine, auto’s of huishoudelijke apparaten – die de inflatie nu opnieuw opstuwen. In plaats daarvan zijn het diensten zoals entertainment, verzekeringen, kinderopvang en kappersbeurten die nu sneller in prijs stijgen dan de inkomens.
Diensteninflatie is zowel in de VS als in ons land moeilijker waar te nemen dan prijsstijgingen van goederen in de winkel, waar de prijs duidelijk vermeld staat bij het product. In tegenstelling tot basisproducten zijn sommige diensten, zoals medische zorg of autoreparaties, incidentele uitgaven waarvan de prijs van tevoren niet altijd duidelijk is. Verzekeringen worden doorgaans slechts één of twee keer per jaar opnieuw vastgesteld, en consumenten herinneren zich niet altijd wat ze de vorige keer hebben betaald.
Toch besteden gezinnen bijna twee keer zoveel aan diensten als aan goederen, dus deze inflatie hakt er zeker in. Huisvesting is grotendeels een dienst en is in de VS de grootste uitgave voor de meeste gezinnen. Zorg voor kinderen en ouderen is een andere kostbare dienst voor sommige gezinnen. Ook bij ons stijgen de kosten van tal van diensten zonder dat dit blijkt uit het officiële inflatiecijfer. Bovendien stijgen op de achtergrond de prijzen voor een aantal soft commodities als koffie en cacao aan een duizelingwekkend tempo. Wat ook niet meteen weerspiegeld wordt in de inflatiecijfers. De conclusie is dan ook duidelijk: op een sluikse manier wordt ons leven alsmaar duurder. Een evolutie waar we helaas niets kunnen doen.
